Vier provincies-uitzicht in Nijmegen – Oost: Gelderland, Brabant, Utrecht en ….Duitsland.

Nijmegen was eind 19e, begin 20e eeuw een toeristisch aantrekkelijke stad. Net als nu kende het uiteraard ook toen een grote afwisseling van landschappen en natuur: polderland in combinatie met beboste heuvels.

Begin 20e eeuw werden er onder andere 2 bijzondere voorzieningen gesticht, die helaas in het midden van diezelfde eeuw weer werden afgebroken. Dat gold natuurlijk voor de prachtige tramlijn Nijmegen- Berg en Dal, maar ook voor de uitkijktoren aan de Kwakkenbergweg. Deze werd geopend op 8 augustus 1906 en gesloopt in 1957.

Aankoopdocument van de uitkijktoren door de heer Houweningen, gericht aan Burgemeester en Wethouders van de gemeente Groesbeek (1906)

Om de voormalige positie enigszins te bepalen: de toren stond aan de Kwakkenbergweg op het hoogste punt tussen de Sophiaweg en de Johannaweg. Ruim 50 jaar konden bezoekers van deze toren genieten van een geweldig uitzicht. De toren zelf was 24 meter hoog en gebouwd op een heuvel, waarover de Kwakkenbergweg ook nu nog loopt, die op zich al 70 meter boven NAP uitsteekt. Vanaf deze kijkhoogte van 94 meter kon men bij goed weer ver Duitsland, Gelderland en Noord-Brabant inkijken en zelfs Rhenen (Utrecht) zien liggen. Zicht op 4 provincies! Onder de toren werd door de oprichter, de heer Houweningen, in het begin een houten theehuisje gebouwd, dat later werd verbouwd tot een (stenen) restaurant, van waaruit men de toren kon beklimmen.

Artikel over de afbraak van de uitzichttoren (1957)

Ik weet nog dat ik met mijn vader, in de jaren vijftig van de vorige eeuw, deze stalen toren heb beklommen: dertien trappen, met een veelvoud aan treden. Deze trappen zijn na de sloop van de toren verhuisd naar de grote speeltuin in Berg en Dal: het huidige Tivoli! Je zult ze overigens daar niet meer vinden.

Maar er is hoop voor een nieuw uitzicht! Het lijkt er op dat in 2014 het groene licht wordt gegeven voor de reconstructie van “De Donjon” op het Valkhof. Een replica van de vluchttoren van de “ Barbarossa- burcht” , die tot het midden van de 19e eeuw de skyline van Nijmegen bepaalde, samen met de St. Stevenstoren en de (niet meer herbouwde) Augustinuskerk. Dan zal er een nieuw uitzicht punt in Nijmegen opgericht zijn, van waaruit met goed weer waarschijnlijk ook weer Rhenen te zien zal zijn. Hopelijk is deze Donjon een langer leven beschoren dan de voormalige uitkijktoren aan de Kwakkenbergweg.

Een uitkijktoren, niet ver van de hiervoor besproken toren vandaan, heeft het iets langer uitgehouden. Deze toren bood ook een prachtig, maar niet zo’n hoogstaand uitzicht. Ik bedoel de uitzichttoren aan de Oosterbergeweg te Beek, vlak bij de voormalige trambrug over de Van Randwijckweg. Naast deze toren werd een restaurant gerund, dat nog niet zo lang geleden het veld moest ruimen voor de bouw van de villa van de familie Terwindt. Of deze eveneens afgebroken toren nog zal worden herbouwd?….. wie het weet mag het zeggen.

Januari 2014
Hans Jansen

 

Terug naar Bijzondere Gebouwen.