Maarten Vermaseren
Tot de bewoners van Nijmegen-Oost die bij het grote publiek onbekend zijn maar die zeker meer bekendheid verdienen, behoort zeker Maarten Jozef Vermaseren.
Hij werd op 7 april 1918 geboren in de Jan van Goyenstraat 46, “in een rooms gezin waar onderwijs het dagelijks brood bezorgde” (aldus Gabriël Sanders, p. 310). Vanaf 1921 woonde hij in de Heydenrijckstraat 53. Zijn middelbare schooltijd bracht hij door aan het Canisius College, “bij de Jezuïeten die hem onuitwisbaar het stempel opdrukten van de quinta essentia die hun wezen uitmaakt: grondig, geordend, onverzettelijk, zelfbewust en met een kijk op de wereld die Plato en Seneca, Plotinus en Augustinus moeiteloos inweeft in de boodschap van het Palestijnse evangelie” (Sanders, p. 310). Nadat hij daar zijn gymnasium-opleiding voltooide, studeerde hij klassieke letteren aan de Katholieke Universiteit alhier.
De oorlog onderbrak zijn studie (hij werd gedeporteerd naar Duitsland en diende enige tijd als tolk bij het Amerikaanse leger), maar in 1945 studeerde hij af als archeoloog, en ging twee jaar werken als journalist voor De Maasbode in Rome. Daar legde hij de basis voor zijn latere werk: tientallen publicaties over de Mithras- en Cybele-godsdienst in het Romeinse rijk. Daaruit ontstond het corpus van teksten en inscripties van de Mythras-godsdienst, dat een wetenschappelijk standaardwerk zou worden (Corpus Inscriptionum et Monumentorum Religionis Mithriacae, 1948); maar ook zijn proefschrift uit 1951, De Mithrasdienst in Rome, en een werk dat zijn naam bij een veel groter publiek bekend zou maken (en zelfs in een Japanse vertaling verscheen), Mithras de geheimzinnige God (Amsterdam, 1959).
Vermaseren studeerde begin-jaren vijftig in Parijs, Londen en Oxford, en werkte een aantal jaren als docent klassieke talen aan ‘De Werkplaats’ van Kees Boeke (1953-55) en het Vossius-gymnasium (1958-68). Tussentijds woonde en studeerde hij in Rome.
Van 1968 tot zijn vroegtijdige pensionering in 1979 was hij bijzonder hoogleraar en wetenschappelijk hoofdmedewerker aan de Universiteit te Utrecht. Tot 1983 bleef hij actief als wetenschapper. Op 9 september 1985 overleed hij in zijn woonplaats Amsterdam. Zijn huis daar was inmiddels uitgegroeid tot een soort studiecentrum voor hellenistische godsdiensten. Vermaseren ontving vele prijzen en werd internationaal gewaardeerd. Zijn werk werd in vele landen en in vele talen uitgegeven, en wordt nog steeds beschouwd als gezaghebbend op zijn vakgebied. Kortom: als gewaardeerd wetenschapper die geboren, getogen en gevormd is in onze wijk, de aandacht en bekendheid zeker waard!
Bronnen:
Gabriël Sanders, ‘In Memoriam Maarten J. Vermaseren’, in: Jaarboek Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van Belgie 34 (1987), (pp. 309-317, inclusief bibliografie)
R. van den Broek (Utrecht), ‘In Memoriam Maarten J. Vermaseren 1918-1985’, in: Post iucundum iuventutum Utrecht (1987), (pp. 81-83, inclusief foto)
Terug naar Bekende Oost-Nijmegenaren